Қ.И. СӘТБАЕВ АТЫНДАҒЫ ХИМИЯ ПӘНІ БОЙЫНША ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ОЛИМПИАДА
| Қаныш Имантайұлы Сәтбаев — Қазақстан ғылымының шамшырағы Қазақ халқының мақтанышы, көрнекті ғалым, академик, мемлекет және қоғам қайраткері Қаныш Имантайұлы Сәтбаев – ХХ ғасырдың ұлы тұлғаларының бірі. Ол Қазақстан ғылымының негізін қалаушы ғана емес, Қазақстанның табиғи байлығын зерттеуде, инженерлік кадрлар дайындауда және ғылым мен білімнің дамуына өлшеусіз үлес қосқан ұлы ғалым. |
| Қаныш Имантайұлы Сәтбаев — Қазақстан ғылымының шамшырағы Қазақ халқының мақтанышы, көрнекті ғалым, академик, мемлекет және қоғам қайраткері Қаныш Имантайұлы Сәтбаев – ХХ ғасырдың ұлы тұлғаларының бірі. Ол Қазақстан ғылымының негізін қалаушы ғана емес, Қазақстанның табиғи байлығын зерттеуде, инженерлік кадрлар дайындауда және ғылым мен білімнің дамуына өлшеусіз үлес қосқан ұлы ғалым. |
Оның жетекшілігімен алғаш рет Қазақстанның пайдалы қазбаларының әлемдік геологиялық тәжірибеде теңдесі жоқ картасы жасалды
Әрқашан бірінші болу – академик Қ. Сәтбаевтың табиғатына тән құбылыс іспеттес. Қаныш Имантайұлы қазақтар арасынан шыққан тұңғыш кәсіби инженер-геолог, тұңғыш ғылым докторы, КСРО Ғылым академиясының тұңғыш академигі, Қазақ КСР Ғылым академиясының негізін қалаушы, оның тұңғыш президенті, КСРО Мемлекеттік және Лениндік сыйлықтардың тұңғыш лауреаты. Академиктің ғылыми мұрасы 800-ге жуық мақаланы қамтиды. Оның редакциясымен Қазақ КСР Ғылым академиясының 30-дан аса ғылыми еңбек жинағы жарық көрді. Ғалым ретінде Қаныш Имантайұлы Қазақстанның ірі пайдалы қазбалар кен орындарын ашып қана қоймай, оларды өндіру және қайта өңдеуге өндірістік база құруға баға жетпес үлес қосты. Бұл Қазақстанның кеңес одағындағы ірі өнеркәсіптік өңірлердің біріне айналдыруға себепші болды.
Оның жетекшілігімен алғаш рет Қазақстанның пайдалы қазбаларының әлемдік геологиялық тәжірибеде теңдесі жоқ картасы жасалды
Әрқашан бірінші болу – академик Қ. Сәтбаевтың табиғатына тән құбылыс іспеттес. Қаныш Имантайұлы қазақтар арасынан шыққан тұңғыш кәсіби инженер-геолог, тұңғыш ғылым докторы, КСРО Ғылым академиясының тұңғыш академигі, Қазақ КСР Ғылым академиясының негізін қалаушы, оның тұңғыш президенті, КСРО Мемлекеттік және Лениндік сыйлықтардың тұңғыш лауреаты. Академиктің ғылыми мұрасы 800-ге жуық мақаланы қамтиды. Оның редакциясымен Қазақ КСР Ғылым академиясының 30-дан аса ғылыми еңбек жинағы жарық көрді. Ғалым ретінде Қаныш Имантайұлы Қазақстанның ірі пайдалы қазбалар кен орындарын ашып қана қоймай, оларды өндіру және қайта өңдеуге өндірістік база құруға баға жетпес үлес қосты. Бұл Қазақстанның кеңес одағындағы ірі өнеркәсіптік өңірлердің біріне айналдыруға себепші болды.
·
Қ. Сәтбаевтың даңқты есімі қала, университет, тау-кен металлургия комбинаты, мемориалдық музей, институттар, мектептер мен көшелердің атауларында мәңгі сақталған. Оның құрметіне Қазақстанның көптеген қаласында ескерткіштер орнатылды.
- Алматыдағы Сәтбаев мемориалдық мұражайы: қайта жаңартылған жұмыс орны, жеке заттар, геологиялық карта және құжаттар.
- Алматыдағы ескерткіш. Ғалымның 100 жылдығына орай орнатылған, сурет фонда ұсынылған Сәтбаев атындағы университет.
- Қарағандыдағы ескерткіш: қолында геологиялық картасы бар Сәтбаевтың қола мүсіні.
- Атырау ескерткіші.
Қаныш Сәтбаевтың тікелей басшылығымен Жезқазған мыс кеніші игерілді. Бұл – Қазақстанда металлургия саласының дамуына серпін берді. Металлургия – химияның қолданбалы саласы. Ол металдарды кеннен бөліп алу, тазарту, балқыту сияқты химиялық процестерге негізделеді. Сәтбаев бұл саланың іргесін қалаушы ретінде химияны терең түсінуге және оны іс жүзінде пайдалануға баса мән берді.
және химия: ғылым тоғысындағы тұлға
Қазақстан Ғылым академиясының тұңғыш президенті ретінде Қаныш Сәтбаев химия саласындағы ғылым мен білімді дамытуға зор үлес қосты
Оның бастамасымен химия институттары құрылып, елімізде алғаш рет химия мамандары жүйелі түрде даярлана бастады. Сонымен қатар, ол жас ғалымдарды химия мен жаратылыстану ғылымдарына тартуға ерекше көңіл бөлді. Қаныш Сәтбаевтың ғылыми-өндірістік жобаларында химия ғылымы шешуші рөл атқарды. Ол өндіріс орындарында: кен құрамын химиялық әдіспен талдауды, сулар мен топырақ құрамын зерттеуді, металл өңдеу процесін жетілдіруді, экологиялық қауіпсіздікті сақтауды ұсынды. Бұл – химия ғылымының тәжірибеде қаншалықты маңызды екендігін көрсетеді.
Қазақстан Ғылым академиясының тұңғыш президенті ретінде Қаныш Сәтбаев химия саласындағы ғылым мен білімді дамытуға зор үлес қосты
Оның бастамасымен химия институттары құрылып, елімізде алғаш рет химия мамандары жүйелі түрде даярлана бастады. Сонымен қатар, ол жас ғалымдарды химия мен жаратылыстану ғылымдарына тартуға ерекше көңіл бөлді. Қаныш Сәтбаевтың ғылыми-өндірістік жобаларында химия ғылымы шешуші рөл атқарды. Ол өндіріс орындарында: кен құрамын химиялық әдіспен талдауды, сулар мен топырақ құрамын зерттеуді, металл өңдеу процесін жетілдіруді, экологиялық қауіпсіздікті сақтауды ұсынды. Бұл – химия ғылымының тәжірибеде қаншалықты маңызды екендігін көрсетеді.
·
| Қаныш Сәтбаевтың ғылыми мұрасы – тек геолог ретінде ғана емес, химия мен басқа да жаратылыстану салаларының тоғысында тұрған ғалым ретіндегі терең білімінің көрінісі. Ол ғылымды біртұтас жүйе ретінде қабылдап, әр саланың өзара байланысын нақты істермен дәлелдеген. Қаныш Сәтбаевтың еңбегі – бүгінгі жас ұрпаққа ғылымның кешенді, өзара сабақтас екенін түсінудің тамаша үлгісі. |
Қ.И. СӘТБАЕВ АТЫНДАҒЫ ХИМИЯ ПӘНІ БОЙЫНША ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ОЛИМПИАДА
info@daryn.kz
- Бағдарлама
- Платформа
- Ұйымдастырушылар
- Демеушілер
- Олимпиада мәртебесі
- Өткізу тәртібі
- Ұйымдастыру комитеті
- Бекешев К.Б.
- Өмірбаяны
- Мұрағаттық фотосуреттер
- Ғылыми қызмет
- Мұра